Hiện nay có rất nhiều người không biết được 24 tiết khí có ý nghĩa gì, có mấy loại tiết khí và cách tính 24 tiết khí trong năm như thế nào? Sau đây, Sumicare.vn sẽ giải thích 24 tiết khí là gì chi tiết trong bài viết dưới đây giúp bạn trả lời cho tất cả các câu hỏi trên nhé
24 tiết khí là gì?
Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15°. Do đó, 24 tiết khí là thời điểm Mặt trời ở các kinh độ 0 độ, 15 độ, 30 độ, 45 độ, 60 độ, 75 độ, 90 độ, 105 độ, 120 độ, 135 độ, 150 độ, 165 độ, 180 độ, 195 độ, 210 độ, 225 độ, 240 độ, 255 độ, 270 độ, 285 độ, 300 độ, 315 độ, 330 độ, 345 độ so với Trái đất.
Phân loại 24 tiết khí trong năm
Khi phân loại 24 tiết khí, người xưa dựa vào 4 tiêu chí như sau:
- Biểu thị sự nóng lạnh thay đổi cho nhau có 8 tiết khí gồm: Lập xuân, Xuân Phân; Lập Hạ, Hạ chí; Lập thu, Thu Phân; Lập Đông, Đông Chí.
- Biểu thị nhiệt độ thay đổi có 5 tiết khí gồm: Tiểu Thử, Đại Thử, Xử Thử, Tiểu Hàn, Đại Hàn.
- Biểu thị cho sự liên quan đến mưa, nước có 7 tiết khí gồm: Vũ Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết.
- Biểu thị cho sự vật, hiện tượng có 4 tiết khí gồm: Kinh Trập, Thanh Minh, Tiểu Mãn, Mang Chủng.
Ý nghĩa của 24 tiết khí trong năm
Tiết khí có nguồn gốc từ dân tộc Bách Việt và được sử dụng cho mục đích lập lịch ở các nước phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc.
Thời xưa, cách tính lịch thời tiết rất vi diệu, ông cha ta kết hợp lịch thời tiết tháng với tuần trăng và năm với thời tiết. Từ đó, dự báo sự thay đổi về ngày, tháng, năm, sự chuyển giao mùa và sự chuyển giao thời tiết. Mục đích của việc này là để tiến hành canh tác, trồng trọt phù hợp với mùa và khí hậu, giúp tăng hiệu quả, năng suất.
Ngoài ra, 4 tiết khí cũng là sản phẩm văn hóa tinh thần được dân gian dày công đúc kết. Nhờ đó, mọi người có thể tham khảo được ngày tốt, ngày xấu.
Xem ngay: Bản đồ sao là gì? Cách đọc, giải mã bản đồ sao cung Hoàng Đạo
Cách tính 24 tiết khí trong năm
Theo cách tính từ thời cổ đại, 24 tiết khí ứng với 4 mùa xuân, hạ, thu, đông. Mỗi mùa đều có 6 ngày tiết khí. Thời gian cụ thể và ý nghĩa riêng của mỗi tiết khí được giải thích như sau:
1. Tiết khí mùa xuân
Tiết Lập xuân là thời gian bắt đầu mùa xuân, rơi vào ngày 04 hoặc ngày 05 tháng 02 dương Lịch hàng năm và xuất hiện khi Mặt Trời nằm ở vị trí 315 độ. Được coi là thời điểm được mong đợi nhất trong một năm. Bởi vì mùa xuân là thời điểm của sự mới mẻ, tươi sáng với hàng ngàn loài hoa khoe sắc rực rỡ.
Tiết Vũ thủy là thời gian mưa nhiều và ẩm ướt nhất trong năm, có thể rơi vào ngày 19/2 hoặc 20/2 dương lịch hàng năm và xuất hiện khi mặt trời ở vị trí 330 độ. Gió thường mang theo nhiều hơi ẩm dẫn đến hiện tượng nồm nhà, …
Tiết Kinh trập còn được gọi là tiết Sâu Nở là thời điểm sâu bọ phát triển và hoành hành, có thể rơi vào ngày 6/3 hoặc 7/3 dương lịch hàng năm. Đây là thời điểm mà Trái Đất xoay quanh Mặt Trời ở vị trí 345 độ.
Tiết Xuân Phân có nghĩa là giữa mùa xuân có thể rơi vào ngày 21/3 hoặc 22/3 dương lịch hàng năm, khi Mặt Trời ở vị trí 0 độ. Sau ngày này, vị trí Mặt trời chếch dần lên phía Bắc bán cầu. Ngày dài, đêm ngắn, thời tiết qua cái lạnh của mùa đông, bước vào thời gian nắng ấm.
Tiết Thanh minh có thể rơi vào ngày 4 tháng 4 hoặc ngày 5 tháng 4 dương lịch hàng năm. Lúc này mặt trời ở vị trí 15 độ. Đây là một trong 24 tiết khí trong năm và được xếp vào thời kỳ giữa mùa xuân và mùa hè
Tiết Cốc Vũ là giai đoạn của những trận mưa như trút nước, có thể rơi vào ngày 20 tháng 4 hoặc ngày 21 tháng 4 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 30 độ. . Đây là lúc báo hiệu thời tiết sắp chuyển sang mà hạ.
Tham khảo thêm: Tết Thanh Minh là ngày gì? Tết Thanh Minh năm 2024 vào ngày nào?
2. Tiết khí mùa hạ
Tiết Lập hạ là thời gian bắt đầu mùa hạ có thể rơi vào ngày 6/5 hoặc 7/5 dương lịch hàng năm. Lúc này mặt trời ở vị trí 45 độ. Nhiệt độ bắt đầu tăng, không khí nóng và thường xuyên xảy ra mưa lớn với sấm chớp nhưng cây cối cũng nhờ vậy mà phát triển nhanh
Tiết Tiểu mãn có nghĩa là mưa nhỏ sẽ bắt đầu trong khoảng thời gian từ ngày 21, 22 tháng 5 đến khi kết thúc thời gian của tiết Lập Hạ. Lúc này, Mặt Trời sẽ ở vị trí là 60 độ.
Tiết Mang chủng là thời gian ngũ cốc hoa màu vào mùa, có thể rơi vào ngày 5/6 hoặc 6/6 dương lịch hàng năm và mặt trời ở vị trí 75 độ. Đây là loại tiết khí thứ 9 của 24 tiết khí trong năm, đánh dấu một mùa ngũ cốc và hoa màu đã tới.
Tiết Hạ Chí là thời điểm giữa mùa hạ có thể rơi vào ngày 21/6 hoặc 22/6 dương lịch hàng năm và mặt trời ở vị trí 90 độ. Thời tiết nóng nực oi bức, mặt trời chiếu sáng thời gian dài, đêm rất ngắn
Tiết Tiểu thử là nắng nhẹ có thể rơi vào ngày 7/7 hoặc 8/7 dương lịch hàng năm và mặt trời ở vị trí 105 độ. Thời tiết khá nắng nóng nhưng chưa đạt đến mức nóng nhất.
Tiết Đại thử là nắng gắt có thể rơi vào ngày 22/7 hoặc 23/7 dương lịch hàng năm. Lúc này mặt trời ở vị trí 120 độ. Đây là lúc khí hậu nắng gắt, oi bức cực kì khó chịu. Sau đó là sự xuất hiện của nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới.
3. Tiết khí mùa thu
Tiết Lập thu là thời gian bắt đầu mùa thu có thể rơi vào ngày 7/8 hoặc 8/8 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 135 độ. Đây là thời điểm chuyển giao từ mùa hè sang mùa thu, được yêu thích bởi sự dịu mát và se se lạnh của thời tiết
Tiết Xử thử là mưa ngâu có thể rơi vào ngày 23/8 hoặc 24/8 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 150 độ. Thời tiết của giai đoạn này thường có mưa ngâu, khiến không khí trở nên mát mẻ hơn
Tiết Bạch lộ có thể rơi vào ngày 8/9 hoặc 9/9 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 165 độ. Đây là thời điểm mặt trời không còn nóng bức như trước, ánh nắng cũng nhạt dần. Đêm đến, sương mù xuất hiện và thời tiết trở nên se lạnh
Tiết Thu Phân là thời gian giữa thu có thể rơi vào ngày 22/9 hoặc 23/9 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 180 độ. Đây là mùa rụng lá để chuẩn bị cho mùa thay lá tiếp theo, tạo ra không gian thơ mộng và lãng mạn.
Tiết Hàn Lộ là thời tiết mát mẻ có thể rơi vào ngày 8/10 hoặc 9/10 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 195 độ. Thời tiết của Tiết Hàn Lộ khá mát mẻ và trong nước ta, lượng ánh sáng mặt trời cũng ít hơn, khiến trời tối sớm và đêm dài hơn.
Tiết Sương giáng là sương mù xuất hiện có thể rơi vào ngày 23/10 hoặc 24/10 dương lịch hàng năm, mặt trời ở vị trí 210 độ. Chiều tối, đêm và sáng sớm là những thời điểm trong ngày có nhiều sương, có cả sương muối nên gây hại cho việc gieo cây trồng
Xem ngay: Sao Thái Bạch là gì? Cách hóa giải vận hạn của sao Thái Bạch từ A-Z
4. Tiết khí mùa đông
Tiết Lập đông là thời điểm bắt đầu mùa đông, có thể rơi vào ngày 7/11 hoặc 8/11 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở vị trí 225 độ. Nhiệt độ xuống thấp, gây ra hiện tượng ngày dài và đêm ngắn
Tiết Tiểu tuyết là tuyết bắt đầu rơi nhưng ở lượng vừa phải, có thể rơi vào ngày 22/11 hoặc 23/11 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở vị trí 240 độ. Thời điểm này, có thể xảy ra những đợt tuyết nhẹ, tuy nhiên, chỉ có một số nước như Trung Quốc hoặc Hàn Quốc mới có tuyết
Tiết Đại tuyết là các trận mưa tuyết rất lớn, có thể rơi vào ngày 7/12 hoặc 8/12 dương lịch hàng năm. Lúc này, mặt trời ở vị trí 255 độ. Giai đoạn này, khí lạnh với cường độ mạnh và khắc nghiệt liên tục ập đến.
Tiết Đông chí là thời gian giữa mùa đông, có thể vào ngày 21/12 hoặc 22/12 dương lịch hàng năm. Lúc này mặt trời ở vị trí 270 độ. Thời tiết giữa mùa đông vẫn rất lạnh, đêm dài kéo dài và khiến bạn cảm thấy như không bao giờ có bình minh
Tiết Tiểu hàn có nghĩa là rét vừa, có thể vào ngày 5/1 hoặc 6/1 dương lịch hàng năm. Lúc này, mặt trời ở vị trí 285 độ. Tiết trời lúc này không quá khắc nghiệt như Tiết Đại Tuyết
Tiết Đại hàn là trời rét gắt, rét cực độ, có thể vào ngày 20/1 hoặc 21/1 dương lịch hàng năm. Lúc này, mặt trời ở vị trí 300 độ. Đây là tiết khí cuối cùng, hoàn thành chu kỳ 24 tiết khí. Sau đó, một chu kì mới lại bắt đầu – đánh dấu bằng tiết Lập xuân.
Sau khi đọc xong bài viết của chúng tôi có thể giúp các bạn biết được 24 Tiết Khí là gì và cách tính 24 tiết khí trong năm rồi nhé. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi
